In thạch bản là một trong những phương pháp in ấn phổ biến xuất hiện từ rất lâu đời. Tuy nhiên hiện nay, phương pháp in này vẫn còn tồn tại và được ưa chuộng nhờ sở hữu nhiều ưu điểm vượt trội. Nếu bạn đang thắc mắc về phương pháp này ấn này có đặc điểm gì nổi bật và ứng dụng ra sao thì hãy tham khảo ngay bài viết mà In Miligo chia sẻ dưới đây nhé!
In thạch bản là gì?
In thạch bản hay được gọi là in đá hoặc in lito. Đây là một phương pháp in ấn phổ biến, sử dụng bề mặt phẳng, kết hợp với lực đẩy giữa dầu và nước để chuyển hình ảnh sang bề mặt khác. Hiện nay, công nghệ in này đã được phát triển thành công nghệ in 3D hiện đại, cho phép tạo ra ấn phẩm dạng ba chiều từ các lớp vật liệu khác nhau.
Quá trình in thạch bản 3D cho phép tạo ra sản phẩm đòi hỏi chất lượng, độ chi tiết cao. Với sự phát triển của công nghệ in 3D này đã giúp sản phẩm thêm đẹp mắt, trở nên tinh xảo hơn. Do đó, công nghệ in thạch bản 3D ngày càng được ưa chuộng và sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khác nhau.
Nguồn gốc kỹ thuật in thạch bản
Công nghệ in thạch bản Alois Senefelder được phát minh bởi một người Bohemia và ra đời vào năm 1798. Ban đầu, ông sử dụng các tấm đá vôi để vẽ hình ảnh bằng dầu, sau đó dùng axit để làm cho dầu thẩm thấu vào đá sâu hơn. Tiếp đến, ông lăn mực lên bề mặt đá và áp lên giấy để cho ra bản in.
Sau một thời gian, kỹ thuật này đã trải qua quá trình cải tiến, có thể in màu, in từ các tấm phim âm bản, in các cấu trúc siêu nhỏ và được gọi là in thạch bản.
Godefroy Engelmann đã thực hiện kỹ thuật in thạch bản màu (chromolithography) và hoàn thành chúng vào năm 1816. Kỹ thuật này cho phép in nhiều màu trên cùng một bề mặt, tạo ra những tác phẩm in đầy màu sắc và sáng tạo.
Vào năm 1855, Alphonse Louis Poitevin là người đã cải thiện kỹ thuật in thạch bản nhạy sáng (photolithography) cho phép in từ các tấm phim âm bản gia tăng thêm tính hiệu quả. Cho đến năm 1975, kỹ thuật in thạch bản nano đã được Michael Hatzakis phát triển cho phép in các cấu trúc siêu nhỏ với kích thước chỉ tính bằng nanomet. Đây là một cải tiến đột phá, mở ra tiềm năng mới trong lĩnh vực in ấn và công nghệ.
Quá trình phát triển kỹ thuật in thạch bản từ sơ khai đến hiện tại
Quá trình phát triển kỹ thuật in thạch bản được trải qua 2 giai đoạn như:
In thạch bản thời sơ khai
Ở thời sơ khai, quá trình in thạch bản chỉ được sử dụng chất liệu đá vôi để vẽ dầu lên. Do vậy, ở thời này người ta thường gọi là in đá thay vì cái tên như ngày này. Về sau, phương pháp này được dùng để in màu và được các họa sĩ ứng dụng cho ra hàng loại tác phẩm đẹp mắt.
In thạch bản thời hiện đại
Hiện nay, kỹ thuật in thạch bản không sử dụng đá nữa mà thay vào đó là kim loại, chất dẻo. Vật liệu này có đặc điểm chung là bề mặt dính nước và bao phủ lớp nhũ tương có tính nhạy sáng. Lớp nhũ tương này được tráng bằng kim loại có thể giữ được phần ánh sáng chiếu vào.
Tuy nhiên, hạn chế lớn khi vừa áp bản lên giấy là bản in sẽ bị dính nước. Chính vì vậy, người ta đã chọn cách áp tống cao su để mực in dính lên và nước rơi ra ngoài. Phương pháp này còn được gọi là in thạch bản offset.
Với sự phát triển của công nghệ hiện đại, người ta dần xuất bản các ấn phẩm thông qua máy tính. Máy tính sẽ hỗ trợ chụp bản in sau đó chế bản và đưa tín hiệu số trực tiếp. Điều này giúp tối ưu quy trình nhanh chóng, cho ra bản in sắc nét hơn.
Nguyên lý in thạch bản
Cơ chế in thạch bản được ứng dụng trên lực đẩy giữa dầu và nước tách nhiệt nhau thành 2 phần rõ rệt trong quá trình chuyển động, cụ thể:
- Khi bắt đầu in, sẽ tạo một bản in ngược của hình ảnh.
- Sau đó bề mặt này được ngâm vào nước và nhấc lên ngay. Lúc này nước sẽ dính vào vị trí không có dầu trên bề mặt.
- Với những vị trí chưa dính dầu sẽ chảy đến và được lăn qua bề mặt mực dầu.
- Sau đó, người ta áp mặt phẳng lên giấy hoặc bề mặt khác để dễ dàng chuyển hình ảnh. Điểm đặc biệt trong kỹ thuật in thạch bản là khả năng hòa tan trọng dầu mà không bị hòa tan với nước.
Chính vì vậy, các bản in thạch bản khi lăn dầu thì các khu vực có dầu sẽ được giữ lại tạo ra hình ảnh cả mực giống như hình in ban đầu. Hiện nay, người ta thường ưa chuộng sản xuất tranh treo tường bằng chất liệu này.
Đánh giá ưu điểm, hạn chế khi in thạch bản
Công nghệ in thạch bản sở hữu nhiều ưu điểm nổi bật nên được ứng dụng phổ biến trong cuộc sống hiện nay. Tuy nhiên, phương pháp in này vẫn còn tồn tại một số hạn chế. Cùng tìm hiểu cả ưu và nhược điểm của phương pháp in ấn này nhé!
Ưu điểm
Một vài ưu điểm của phương pháp in thạch bản là:
- Dễ dàng in ấn trên nhiều bề mặt mà không cần khung in;
- Đạt được độ chính xác cao, cung cấp độ phân giải tốt;
- Có thể in trên nhiều màu sắc, hiệu ứng và hình ảnh phong phú;
- Công nghệ in thạch bản có chi phí thấp, đáp ứng nhu cầu của nhiều người dùng;
- Dễ dàng in với hiệu suất cao, số lượng lớn trong thời gian ngắn.
Hạn chế in thạch bản
Bên cạnh những ưu điểm nổi bật thì phương pháp in này còn tồn tại một vài nhược điểm:
- Phương pháp đòi hỏi các thiết bị, hóa chất đặc biệt;
- Khó có thể in đa màu, khó căn chỉnh khiến cho bản in bị lệch nhau;
- Kỹ thuật viên phải có tay nghề, chuyên môn cao, nắm vững quy trình in;
- Bị giới hạn trong việc tái tạo hình ảnh, độ phân giải với nhiều chi tiết nhỏ.
Ứng dụng của in thạch bản trong in ấn
Công nghệ in thạch bản dần đóng vai trò quan trọng và được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau như:
Ứng dụng in thạch bản trong in nghệ thuật
In thạch bản giúp các nghệ sĩ, họa sĩ tạo ra những tác phẩm đẹp, độc đáo và sắc nét nhất. Các sản phẩm được tạo ra có thể là tranh, poster, thiệp, sạch,… cho ra hình ảnh sắc nét, độ phân giải cao.
Ứng dụng in thạch bản trong in quảng cáo
In thạch bản cũng là phương pháp in sử dụng phổ biến để in tem nhãn, in sticker, in decal,… Phương pháp này cho ra ấn phẩm chất lượng cao, sắc nét và mở ra nhiều cơ hội cho người dùng sáng tạo với sản phẩm của mình.
Ứng dụng in thạch bản trong in công nghiệp
Bên cạnh đó, phương pháp in thạch bản cũng được sử dụng để chế tạo các vi mạch điện tử, linh kiện vi cơ điện tử hoặc vật liệu nano. Phương pháp này cho phép tạo ra chi tiết siêu nhỏ trên phiến silic. Các linh kiện này thường được sử dụng trong nhiều lĩnh vực như quân sự, y tế và viễn thông.
Trên đây là toàn bộ chia sẻ về công nghệ in thạch bản mà In Miligo muốn chia sẻ với bạn. Nếu bạn đang cần in ấn các ấn phẩm chất lương bằng công nghệ hiện đại, giá thành tốt thì hãy liên hệ ngay với In Miligo qua hotline 0901.333.151 để được hỗ trợ nhanh nhất. Với dây chuyền máy móc hiện đại, In Miligo cam kết mang đến cho khách hàng chất lượng sản phẩm, số lượng in ấn tốt nhất.
Xem thêm công nghệ in:
Tôi Nguyễn Ngọc Minh, hiện CEO & Founder của Miligo. Trong blog sẽ là những chia sẻ, kinh nghiệm của tôi khi về lĩnh vực in ấn để giúp đối tác hiểu rõ hơn về lĩnh vực này và những lợi ích của nó trong đời sống. Cảm ơn quý đối tác, bạn đọc đã ghé qua.
